Gdy już wydaje mi się, że o Holokauście powiedziano wszystko, przychodzi taki Alex Wieseltier i odwraca narrację. W jego najnowszej książce – "Krzywe zwierciadło", znajduje się kilkanaście (może kilkadziesiąt) mikroopowiadań, będących relacjami o Zagładzie. To co zwraca uwagę, to fakt, że autor mówiąc o przeszłości, silnie akcentuje to co tu i...
Ile wiem o czasach okupacji? Chyba niewiele. To czasy moich dziadków i nawet moja matka niewiele o tym wie, bo urodzona po wojnie. Moi dziadkowie mieszkali na Podhalu. Moja babcia trochę o tym mówiła. Pokazywała mi nawet jedno zdjęcie, gdzie stoi z dwoma grenschutzami i małą świnką. Ci grenschutze to byli faktycznie Austriacy i dziwnym trafem...
To prawda. Mój ojciec przeżył okupację w Polsce. Tak. Na aryjskich papierach. Czy mi o tym opowiadał? Nie. Nigdy o tym nie mówił. Twierdził, że ten okres życia z chęcią by wymazał ze swojej pamięci. Ale nie mógł. Ilekroć się o tym wspomniało, to jego twarz się robiła taka dziwna i czasami to się nie odzywał do nas przez kilka dni....
Co czytasz? Nie nudzi Cię to? Przecież to było ponad 70 lat temu!
Ciebie jeszcze na świecie nie było i nawet nie wiadomo było czy w ogóle będziesz.
Na co komu potrzebne to rozpamiętywanie? Moja mama, a twoja prababcia nigdy o tym nie mówiła. Ja też nie. A przecież to my przeżyłyśmy ten okres. Ale moja...
Witek? To ty? Cholera! Prędzej bym się śmierci spodziewał!
Co tak stoisz? Zachodźże, zachodź! O Jezu! Tyle lat! No teraz to poznaję! Ale z tą łysiną to trudno. Gdzie się podział ten mały Żydek z tą czarną czupryną, której żaden grzebień nie mógł dać rady? Czy to ten sam Witek, z którym kradliśmy jabłka w ogrodzie Maliniaków?...
Więc się jednak rozwodzisz? Ja wiedziałem, że to całe chodzenie do psychologa jest psu na budę. Co ja ci mogę powiedzieć? Jesteś stary byk po czterdziestce, to nie spodziewaj się ojcowskich rad. Tak z ręką na sercu, to czy ty w tym wszystkim jesteś to niewinne ciele, które nagle podstawili pod nóż? No sam widzisz!
Tak proszę pana. Widziałam ten film. Wstrząsający. Ale to w dalszym ciągu tylko film.
Moja babcia zawsze mówiła, że obozów koncentracyjnych nie da się opisać. Można patrzeć na jej papiery obozowe. Można je sfotografować. Ale reszta leży gdzieś głęboko w niej. Więcej nigdy nie chciała powiedzieć.
Ja jestem już drugim pokoleniem po Holokauście, ale...
A jednak przyszedłeś. Coś ty przyniósł? Nie trzeba. Nie mam na nic ochoty.
Dobra, dobra. Ja wiem i ty wiesz. Pomoże jak umarłemu kadzidło. Już niedaleko. Lekarze nie mówią, ale i nie muszą.
Zawsze miałam takie szczęście. Popatrz, akurat jak znalazłam tego starego krewnego w Ameryce, co mnie chciał tam zabrać, to mi się toto przytrafiło.
...
Bardzo często, patrząc w lustro jesteśmy zaskoczeni tym, co widzimy. Bo w naszym subiektywnym odczuciu widzimy siebie inaczej. To jednak lustro mówi nam czasami niechcianą prawdę, która my jesteśmy skłonni traktować jako nieprawdziwe odbicie nas samych. Jakby obraz w lustrze był w jakiś sposób zwichrowany lub wykrzywiony. Stąd tytuł tego zbiorku...