ZGODNI, NIEZGODNI - ŻYDZI

ZGODNI, NIEZGODNI - ŻYDZI

Bardzo często my, Żydzi, z góry osądzamy ludzi. Zamykamy się w swoim małym kokonie. Kiedy wyglądasz jak ja, ubierasz się jak ja, jeśli modlisz się na moją modłę, jeśli wierzysz w to wszystko, co ja wierzę, Wtedy kocham cię.
Ale w chwili, gdy zbaczasz z mojej drogi, masz inne zdanie na tematy związane z judaizmem, chodzisz do innej synagogi i masz inny zestaw modłów, to czuję się z tobą bardzo nieswojo. Jednostronność nie powinna już być nazwą tej zabawy. Potrzebujemy Żydów o otwartych umysłach, a nie Żydów z jednokierunkowym widzeniem. Ludzi takich jak stary Żyd z Punawicz, Reb Kanman, On był litewskim Żydem, który przeżył Zagładę. Stracił żonę i dzieci w Punawiczach na Litwie. Sam się uratował. Całe życie jeździł i dla organizacji żydowskich. Ponownie się ożenił, miał synów i zorganizował wiele instytucji charytatywnych. Czytałem jego biografię. Przyjechał kiedyś w chanukę do małego miasteczka, do małego chasydzkiego domu. I był taki podniesiony na duchu, że powiedział: "dzisiaj chcę być chasydem w tym miasteczku". Potem udał się do innego miasteczka i tam powiedział to samo: "chce być Żydem w tym miasteczku!". Bo zdolność uczczenia każdego Żyda, zdolność nie bycia ślepym, być w stanie zobaczyć, że to, co nas łączy, jest ważne, i o wiele ważniejsze niż to, co nas dzieli. I w tej sprawie nie ma rozróżnień. Żyd jest Żydem i Żydem pozostanie. Jeśli byłeś wystarczająco Żydem, aby Josef Mengele wysłał cię do komór gazowych, jesteś wystarczająco Żydem i dla Ciebie i dla mnie, aby kochać taką osobę. Jesteś wystarczająco Żydem, aby w tym jednym życiu troszczyć się o siebie i swoje dziecko.
Całe to osądzanie, to poczucie separacji i segregacji, to, że jesteś zbyt religijny dla mnie, jesteś zbyt świecki, zbyt prawicowy, zbyt lewicowy, zbyt w tym kierunku, czy w tamtym kierunku. Nie podobają mi się twoje okulary. Nie podoba mi się twój kapelusz. Nie podoba mi się to, gdzie się modlisz, nie zgadzam się z tym, nie zgadzam się z tamtym. Z twoimi opiniami na temat Izraela, z twoimi opiniami na temat Trumpa, z twoimi opiniami na temat anty-Trumpizmu, z twoją opinią na temat czy życie czarnych ludzi ma znaczenie. Mamy dużo niezgodności. I co z tego? Kiedy spotykają się dwaj Żydzi, to ja mówię Szalom Alejchem, a on mówi Alejchem Szalom. Dlaczego nie mówi Szalom Alejchem? Odpowiedź jest taka, że kiedy spotykają się dwaj Żydzi, to muszą się nie zgadzać. Ja mówię ci Szalom Alejchem, a ty, że nie, że to jest Alejchem Szalom. Teraz, kiedy ustaliliśmy, że jesteśmy niezgodni, być może teraz będziemy mogli prowadzić pokojową rozmowę. Jeśli jest jakaś nauka, której powinniśmy się nauczyć z naszej historii, moi drodzy przyjaciele, to właśnie jest to.
NIE MUSIMY SIĘ ZE SOBĄ ZGADZAĆ, ALE MUSIMY BYĆ TUTAJ DLA SIEBIE NAWZAJEM

Polskie tłumaczenie i redakcja Alex Wieseltier