Święta Żydowskie

Twój przewodnik po świętach żydowskich

W kalendarzu żydowskim można zasadniczo wyróżnić trzy główne kategorie żydowskich świąt, uroczystości i upamiętnień. Są to święta biblijne, święta rabiniczne i uroczystości postrabiniczne. Kategorie te wskazują okresy historyczne, w którym te święta weszły w żydowski kalendarz.
Pierwszą ważną kategorią są święta biblijne. Są to święta zapisane w Torze (takie jak Pascha) lub w innych księgach Biblii hebrajskiej. W Torze mamy dwa główne rozdziały zawierające listę świąt biblijnych: Księga Kapłańska 23 i Księga Powtórzonego Prawa 16. Rozdziały te wymieniają dwa rodzaje świąt izraelskich, trzy święta pielgrzymkowe i Wielkie Dni Święte.
Trzy święta pielgrzymkowe: Pascha, Szawuot (Święto Tygodni) i Sukkot (Święto Szałasów) upamiętniają nie tylko wydarzenia historyczne w rozwoju narodu żydowskiego, ale także uroczystości rolnicze i sezonowe zbiory w ziemi Izraela. Święta te nazywane są świętami pielgrzymkowymi, ponieważ w starożytności wszystkim Izraelitom nakazywano udać się do świątyni jerozolimskiej, aby wziąć udział w obchodach świątecznych. Do dzisiaj Pesach, Szawuot i Sukkot w dalszym ciągu upamiętniają ważne wydarzenia narodowo-duchowe w życiu narodu żydowskiego, a mianowicie wyjście z Egiptu, otrzymanie Tory na górze Synaj i Bożą opiekę nad Izraelitami w czasie czterdziestoletniej wędrówki na pustyni.
Inne święta wymienione w Torze to Wielkie Dni Święte. Chociaż nazwy te nadano znacznie później, Rosz ha-Szana (Nowy Rok) i Jom Kippur (Dzień Pojednania) zostały najpierw opisane w Torze, choć nie w pełnej formie, w jakiej się je obchodzi teraz. Rosz ha-Szana święci początek nowego żydowskiego roku kalendarzowego (ha-Szana (określenie późniejsze) i celebrowane jest dźwiękiem szofaru, baraniego rogu (opis biblijny). Jom Kipur jest określany jako dzień, w którym Izraelici mają praktykować samozaparcie (później rozumiane jako post i powstrzymywanie się od pewnych czynności) oraz wyrazić skruchę za swoje indywidualne i zbiorowe przewinienia.
Drugą ważną kategorią świąt żydowskich są święta rabiniczne. Są to święta lub wydarzenia, które nie są specjalnie wspomniane w Biblii, ale powstały później w historii Żydów.
Jednym ze świąt, które wprowadzili (choc nie wymyślili) rabini jest święto Szmini Aceret i Simchat Tora. W Torze pojawia się wzmianka o Szmini Aceret jest wspomniane w Torze i jest anomalią w kategorii świąt rabinicznych, ale to rabini nadali mu znaczenie. Rabini stwierdzili, że dzień ten, pierwotnie opisany w Torze jako ósmy dzień święta Sukkot, należy obchodzić jako święto samo w sobie. Dzień poprzedzający Szmini Aceret nazwano później Simchat Tora, dniem radowania się z Tory, w którym kończy się rytualne czytanie Tory i zaczyna się je od nowa. (W Izraelu i wielu współczesnych społecznościach liberalnych Szmini Aceret i Simchat Tora obchodzone są jednocześnie jednego dnia, a nie dwóch).
Rabini dodali także do kalendarza żydowskiego dwa dni postu publicznego, o których krótko wspomina Biblia hebrajska: post Estery (Ta'anit Ester), na pamiątkę postu Żydów przed pójściem Estery do króla (święto Purim) i post Gedaliasza, którego zabójstwo zakończyło suwerenność królestwa Judy po zniszczeniu Pierwszej Świątyni.
Pozostałe święta, które dodali rabini, to przede wszystkim upamiętnienie wydarzeń z historii Żydów, które miały miejsce po okresie Biblii Hebrajskiej. Na przykład Chanuka, święto świateł, upamiętnia zwycięstwo Machabeuszy nad hellenistycznymi Syryjczykami, a post Tisza beAw upamiętnia tradycyjną datę zniszczenia zarówno Pierwszej, jak i Drugiej Świątyni.
Trzecią kategorią świąt żydowskich są święta postrabiniczne. Określają one ważne wydarzenia, które miały miejsce w ciągu ostatnich 2000 lat historii Żydów. Jednym ze świąt, które przeszło zauważalną ewolucję, jest Tu BiSzwat. Chociaż Tu BiSzwat bazuje się na tradycji biblijnej, jego charakter ukształtował się pod kierunkiem średniowiecznych kabalistów (mistyków). Z czasem to święto przekształciło się w popularne żydowskie "Arbor Day" (Dzień Drzewa) o wydźwięku duchowym. Pierwotnie kojarzony w starożytności z sadzeniem roślin i drzew, dzień ten zaczęto kojarzyć z sadzeniem drzew i organizowaniem symbolicznych rytualnych posiłków, charakteryzujących się jedzeniem owoców i orzechów z ziemi Izraela.
W dzisiejszych czasach izraelski Kneset (parlament) ustanowił Jom HaShoah, czyli Dzień Pamięci o Holokauście, aby upamiętnić około sześć milionów żydowskich ofiar Holokaustu w Europie.
Ponadto Jom Ha'atzmaut, czyli Dzień Niepodległości Izraela, upamiętnia deklarację powstania współczesnego żydowskiego państwa Izrael w 1948 roku. W Izraelu poprzedza go Jom Hazikaron, izraelska wersja Dnia Pamięci, ustanowiona na pamiątkę poległych żołnierzy, którzy oddali życie w obronie Izraela od czasu jego powstania.

Polskie tłumaczenie Alex Wieseltier

https://www.myjewishlearning.com/article/types-of-jewish-holidays/