Na ile jesteś Żydem? (14)
NA ILE JESTEŚ ŻYDEM? (14)
Orion Cohen, Quora
"Czy jesteś Żydem?"
Pamiętam, kiedy po raz pierwszy zostałem o to zapytany przez nauczyciela w
szkole podstawowej. Mieliśmy ćwiczenia plastyczne, aby odtworzyć reprezentacje
świątecznych tradycji naszej rodziny, a mój rysunek zawierał menorę.
Odpowiedziałem pewny siebie "tak". W końcu moja rodzina zapalała menorę na
Chanukę, a moja babcia robiła mi latkies. Dla mnie, 7-latka, to właśnie
oznaczało bycie Żydem.
Kiedy dorosłem, zacząłem dostrzegać pewne niuanse żydowskiej tożsamości. Kiedy
dowiedziałem się, że judaizm jest religią, moja odpowiedź przeszła od "tak" do
"nie religijnie, ale etnicznie". Uczestniczyłem w bar micwie mojego kuzyna,
kiedy miałem około 9 lat i wtedy zdałem sobie sprawę, że wiem o wiele mniej o
judaizmie niż wielu członków mojej rodziny. To był pierwszy raz, kiedy
pamiętam, że nie czułem się jak Żyd.
Kiedy dowiedziałem się, że powszechnie uważa się, że judaizm jest przekazany po
matce, moja odpowiedź zmieniła się na "Nie, ale mój ojciec jest Żydem". W tym
stadium nadal czułem się trochę Żydem. To znaczy, moja rodzina nadal zapalała
naszą menorę i nadal lubiłem latkes mojej babci. Czułem się dziwnie, że nie
podzielam tej samej tożsamości etnicznej, którą miało wielu członków mojej
rodziny. Jednak po tym, jak kilku Żydów stwierdziło jednoznacznie, że dziecko
nieżydowskiej matki, która nie praktykuje religii żydowskiej, nie jest Żydem,
odpowiedź twierdzącą na pytanie "Czy jesteś Żydem?" zaczęła sprawiać wrażenie
faux pas.
A po tym, jak kilku Żydów, niezależnie od siebie, odpowiedziało na to,
opowiadając mi coś w rodzaju:, "Jeśli twój ojciec jest Żydem, to ty jesteś
Żydem. Powinieneś być z tego dumny", po prostu zrezygnowałem z dawania jasnej
odpowiedzi.
"Czy jesteś Żydem?"
Do nazistów? Prawie na pewno.
Do Żydów? Zwykle nie, ale czasami.
Do mojej żydowskiej babci? Tak, absolutnie uważa mnie za Żyda.
Do moich rodziców? Nie jestem pewien, nigdy tak naprawdę o tym nie
rozmawialiśmy.
Dla samego siebie? Nie. Jestem dumny ze swojego żydowskiego pochodzenia, ale
nie uważam się za Żyda. Nie praktykuję tej religii ani nie staram się świadomie
uczestniczyć we wspólnocie lub obrzędach narodu żydowskiego. Prawo żydowskie,
opisane w halacha, nie nazwałoby mnie
Żydem, więc nie czuję się uprawniony do pochodzenia żydowskiego.
Powyższy komentarz powtarzam za każdym razem, gdy ktoś pyta, czy jestem Żydem.
Moją zwykłą odpowiedzią na to pytanie jest wzruszenie ramionami i "niezupełnie,
ale część mojej rodziny jest".
W skali od 1 do 10, jak bardzo jestem Żydem, gdzie 1 wcale nie jest Żydem, a 10
jest Żydem tak bardzo, jak tylko można być, mam jakieś 3,5.
Polskie tłumaczenie Alex Wieseltier