MIESZANE MAŁŻEŃSTWA

Poniższy artykuł dotyczy sytuacji Żydów amerykańskich, ale podobne problemy mają także inni Żydzi w diasporze.

MIESZANE MAŁŻEŃSTWA I AMERYKAŃSKA SPOŁECZNOŚĆ ŻYDOWSKA

Małżeństwa mieszane od dawna są jedną z najbardziej kontrowersyjnych kwestii we współczesnym amerykańskim życiu żydowskim - i prawdopodobnie taką, do której stosunek społeczności zmienił się najbardziej dramatycznie w ostatnich dziesięcioleciach.
Poza społecznością ortodoksyjną coraz powszechniejsze i akceptowane jest, że amerykańscy Żydzi poślubiają partnerów z innych środowisk wyznaniowych. "Ożenek z obcym/obcą" był kiedyś powszechnie postrzegany jako odrzucenie własnej żydowskiej tożsamości i ostateczne tabu. Były czasy, kiedy niektórzy rodzice zrywali kontakt z dziećmi, które zawierały takie związki małżeńskie, a nawet siedzieli po nich sziwę, rytuał żałobny po zmarłych. Znanym tego przykładem jest musical "Skrzypek na dachu", w którym Tewje Mleczarz ignoruje obecność swojej córki Chawy, bo poślubiła prawosławnego Rosjanina.
Dzisiaj wielu amerykańskich żydowskich rodziców akceptuje nieżydowskich synów i synowe, a dosyć duża ilość nieortodoksyjnych rabinów daje im śluby, chociaż ruch konserwatywny wciąż tego im zabrania. Rosnąca liczba Żydów w mieszanych małżeństwach nadal angażuje się w życie żydowskie i wychowuje swoje dzieci jako Żydów.
Zmieniła się również sytuacja poza społecznością żydowską. Podczas gdy antysemityzm i ogólnokulturowo nikłe przyzwolenie na międzywyznaniowe i międzyrasowe małżeństwa, uniemożliwiały kiedyś wcześniejszym generacjom amerykańskich Żydów zawieranie takich małżeństw, dziś międzywyznaniowe i interkulturalne małżeństwa wszelkiego rodzaju (nie tylko te z udziałem Żydów) są bardziej rozpowszechnione. Badania z 2015 r. podają, że prawie 40 procent osób, którzy pobrały się w ciągu ostatnich pięciu lat, miało partnera o innej religii.
Małżeństwa mieszane stały się głównym tematem, interesujący amerykańskich Żydów w latach 80. i 90., kiedy to ogłoszone badania demograficzne wykazały, że odsetek Żydów poślubiających nie-Żydów dramatycznie wzrósł. Raport z National Jewish Population Study z 1990 r, który wykazał, że 52 procent amerykańskich Żydów zawarło małżeństwa mieszane (późniejsza analiza wykazała, że ​​dokładniejsza liczba wynosiła 43 procent), wywołał wiele dyskusji na temat przetrwania żydowskości i tego, czy ludność żydowska w Ameryce zaniknie przez asymilowanie się z dominującą kulturą.
W ciągu dwóch dekad po badaniu, wielu przywódców żydowskiego środowiska debatowało nad zaletami przyjmowania i dotarcia do mieszanych małżeństw, w przeciwieństwie do koncentrowania się na żydowskich małżeństwach. Dodatkowo, to badanie zapoczątkowało szeroką gamę żydowskich inicjatyw edukacyjnych, które miały na celu wzmocnienie tożsamości żydowskiej - i które często były reklamowane jako kluczowe do zapobiegania małżeństwom mieszanym. W szczególności wielu filantropów i stowarzyszeń subsydiowało żydowskie szkoły, obozy letnie, kolonie Hillela i, być może najbardziej widocznie, program Birthright Israel, który oferuje bezpłatne 10-dniowe wycieczki do Izraela.
W następstwie badan z 1990 r. rabini i inni przywódcy środowiska żydowskiego debatowali, jak najlepiej reagować na dużą ilość Żydów będących już w małżeństwach mieszanych oraz ich dzieci. Wielu, szczególnie w ruchu konserwatywnym, obawiało się, że dawanie ślubów międzywyznaniowych, przyjmowanie rodzin międzywyznaniowych lub zezwalanie Żydom mieszanym małżeństwom na zajmowanie stanowisk kierowniczych, było równoznaczne z przyzwoleniem na małżeństwa mieszane - i tylko zachęciłoby więcej Żydów do zawierania takich małżeństw.
Inni argumentowali, że małżeństwa mieszane nie są czymś, nad czym społeczność żydowska ma jakąkolwiek kontrolę. Egon Mayer, pionier w sprawach mieszanych małżeństw i założyciel Jewish Outreach Institute (później nazwany "Przestronnym Namiotem Judaizmu"), w 2001 roku świetnie porównał debaty o małżeństwach mieszanych do "sprzeciwianiu się pogodzie".
Podczas gdy niektórzy przywódcy sugerowali, że żydowscy przywódcy powinni być bardziej agresywni w zachęcaniu nieżydowskich partnerów do przejścia na judaizm, inni oponowali, że taka polityka zraziłaby wielu ludzi. Ponadto, podczas gdy przeciwnicy małżeństw mieszanych wskazywali na statystyki, które pokazywały, że wychowywania dzieci w wierze żydowskiej było mniej prawdopodobne w małżeństwach mieszanych, a tym samym zmniejszało szeregi społeczności żydowskiej, inni argumentowali, że tabu mieszanych małżeństw i wieczne załamywanie rąk w związku z mieszanymi małżeństwami odpędza mieszane rodziny - i liberalnie myślących młodych Żydów - stając się samospełniającą się przepowiednią.
Inną gorąco dyskutowaną kwestią dotyczącą małżeństw mieszanych jest "pochodzenie patrylinearne", czyli status dzieci, które mają żydowskiego ojca i nieżydowską matkę. Podczas gdy prawo żydowskie stanowi, że aby zostać uznanym za Żyda, trzeba mieć matkę Żydówkę lub przejść konwersję, ruch judaizmu reformowanego ogłosił w 1982 roku, że uzna za żydowskie wszystkie dzieci z małżeństw mieszanych wychowywane jako Żydzi, niezależnie od religii matki. Ruch judaizmu rekonstrukcjonistycznego przyjął podobną politykę trzy lata wcześniej, w 1979 roku.
Wśród załamywania rąk i debat wśród żydowskich przywódców, rosła liczba szeregowych Żydów, którzy ​​nie mieli nic przeciwko mieszanym małżeństwom. W badaniu American Jewish Committee z 2000 r. ponad połowa ankietowanych amerykańskich Żydów stwierdziła, że ​​nie zgadza się ze stwierdzeniem: "Byłoby dla mnie bolesne, gdyby moje dziecko poślubiło goja", a 50 procent zgodziło się, że "sprzeciwianie się małżeństwom Żyda z gojem jest rasistowskie".
Dodatkowo, nawet w ramach ruchu konserwatywnego, gdzie przywódcy wypowiadali się przeciwko randkom z gojami i małżeństwom mieszanym, badanie z 2002 r. dotyczące uczestników obozów ruchu Ramah wykazało, że tylko 30 procent z nich umawiało się tylko na żydowskie randki.
W drugiej dekadzie XXI wieku wielu obserwatorów sugerowało, że wojny przeciwko mieszanym małżeństwom się skończyły i że małżeństwa mieszane zwyciężyły.
Oczywiście, sprzeciw wobec mieszanemu małżeństwu pozostaje, szczególnie wśród bardziej tradycyjnych Żydów, którzy wierzą, że narusza ono żydowskie prawo i zagraża żydowskiej przyszłości. Podczas gdy wielu rabinów reformowanych i rekonstrukcjonistycznych przeprowadza małżeństwa międzywyznaniowe, znaczna ich ilość tego nie robi, i tylko niewielu rabinów współpracuje z duchowieństwem innych wyznań.
Podczas gdy rosnąca kohorta rabinów w ruchu konserwatywnym poszukuje sposobów na przyjęcie par mieszanych, ich ruch wciąż zabrania im odprawiania ślubów międzywyznaniowych.
Rabini ortodoksyjni nie odprawiają ślubów międzywyznaniowych.
Jednak tam, gdzie żydowska dyskusja na temat małżeństw mieszanych była zdominowana przez pytania, jak najlepiej zniechęcić młodych Żydów do zawierania małżeństw (lub, w bardziej pozytywnym ujęciu, jak zachęcić ich do zawarcia małżeństwa w ramach Plemienia), przesunęła się ona w dużej mierze do tego, jak najlepiej angażować Żydów i ich partnerów w życie żydowskie i zachęcać ich do wychowywania dzieci jako Żydów. Coraz więcej przywódców mówi o małżeństwach mieszanych, jako o "szansie", a nie o "zagrożeniu" czy "wyzwaniu".
Podczas gdy niektóre badania demograficzne nadal podkreślają niebezpieczeństwa małżeństw mieszanych dla żydowskiego przetrwania, inne wskazują na bardziej pozytywne tendencje dla społeczności żydowskiej - w szczególności analiza badań Pew Research Center z 2013 r., dotyczących ustalenia tożsamości amerykańskich Żydów, wskazuje, że obecnie znacznie więcej dorosłych dzieci w małżeństwach mieszanych wybiera żydowską identyfikacje niż kiedyś - i w rezultacie w ciągu ostatnich dwóch dekad małżeństwa mieszane mogły "się skromnie przyczynić" do wzrostu populacji żydowskiej.
Dzisiaj większość nieortodoksyjnych synagog i innych żydowskich instytucji twierdzi, że przyjmuje rodziny międzywyznaniowe i zachęca zainteresowanych nieżydowskich małżonków do pełnego uczestnictwa w ich działalności, niezależnie od tego, czy planują lub nie planują konwersję.
Pewne ograniczenia pozostają- ruchy reformatorskie i konserwatywne nie chcą wyświęcać rabinów będących w mieszanych związkach małżeńskich, chociaż w 2015 r. ruch rekonstrukcjonistyczny zniósł politykę zakazu rabinów będących w mieszanych związkach małżeńskich. Ponadto ruch konserwatywny nadal nie uznaje "patrylinearnych" Żydów za Żydów, - ale wielu rabinów nadal odprawia ceremonie bar/bat micwy lub żydowskie wesela dla takich osób, o ile ci najpierw przejdą konwersję pro forma. Nie-żydowscy partnerzy, zwłaszcza nie-biali, czasami mówią o subtelnej dyskryminacji lub żydowskim szowinizmie w żydowskich środowiskach - lub uważają to za zniechęcające, kiedy członkowie kongregacji lub rabini zakładają, że wszyscy w ich społeczności są Żydami. Ponadto nie wszystkie synagogi zezwalają na oficjalne członkostwo nieżydowskich partnerów.
Bez względu na to, jakie przyjęcie otrzymują (lub nie otrzymują) one w świecie żydowskim, pary międzywyznaniowe wciąż stoją przed pewnymi wyzwaniami, których nie mają pary żydowsko-żydowskie, jako że muszą często znaleźć odpowiedź na emocjonalne pytania, jak chcą wychować swoje dzieci i jakie tradycje i święta chcą obchodzić jako rodzina. Niektórzy doświadczają również nacisku lub presji ze strony członków nieżydowskiej strony rodziny.
Ponieważ małżeństwa mieszane stały się bardziej powszechne, międzywyznaniowe rodziny nie stanowią już mniejszości w społeczności żydowskiej, a ci, którzy chcą angażować się w zorganizowane życie żydowskie, napotykają znacznie mniej barier niż kiedyś. Niemniej jednak, ta populacja wciąż stoi przed pewnymi wyjątkowymi wyzwaniami - i to się dopiero okaże, jak wysokie wskaźniki małżeństw mieszanych wpłyną w dalszej perspektywie na wielkość i charakter amerykańskiej społeczności żydowskiej.

Polskie tłumaczenie Alex Wieseltier  

https://www.myjewishlearning.com/article/intermarriage-and-the-american-jewish-community/