Menora

2021-11-27

MENORA

Jednym z najstarszych symboli wiary żydowskiej jest menora, siedmioramienny świecznik używany w świątyni. Kohanim (kaplani) zapalali menorę w Sanktuarium każdego wieczoru i oczyszczali ją każdego ranka, wymieniając knoty i wlewając świeżą oliwę z oliwek.
Siedmioramienna menora została najpierw znaleziona w sanktuarium na pustyni, a później w świątyni w Jerozolimie i była popularnym motywem sztuki religijnej w starożytności.
Pierwsza wzmianka o menorze pojawia się w biblijnej Księdze Wyjścia (25: 31-40), według której projekt lampy został objawiony Mojżeszowi przez Boga na górze Synaj. Świecznik miał być wykuty z jednej sztuki złota i mieć sześć ramion, "trzy z jednej strony i trzy z drugiej" (Wj 25:31). Kielich na szczycie centralnego trzonu, który jest nieco podwyższony, aby oznaczać szabat, posiadał trzy świeczniki z każdej strony. Został on wykuty przez rzemieślnika Becalela i umieszczony w Przybytku, a jego kielichy w kształcie kwiatów sugerowały drzewo życia. Świątynia Salomona, zgodnie z Księgą Królów, miała 10 złotych kandelabrów, po 5 z każdej strony wejścia do wewnętrznego sanktuarium.
Złota menora została umieszczona w Miszkan, pierwszym żydowskim domu kultu.
Mówi się, że menora jest symbolem narodu izraelskiego i jego misji bycia "światłem dla narodów". (Izajasz 42:6). Mędrcy podkreślają, że światło nie jest gwałtowną siłą; Izrael ma wypełnić swoją misję, dając przykład, a nie używając siły. Ta idea jest podkreślona w wizji w Zachariasza 4:1-6. Zachariasz widzi menorę, a Bóg wyjaśnia: "Nie uciskiem ni przemocą, ale moim duchem".
Kiedy Żydzi zdobyli Jerozolimę i zbudowali tam starożytną Świątynię, przenieśli oni tam menorę, która paliła się cały czas. Święto Chanuka upamiętnia ponowne zapalenie tych drogocennych kandelabrów po tym, jak Świątynia została zbezczeszczona przez okupujących ją żołnierzy greckich i wyzwolona przez żydowskich bojowników, którzy odrestaurowali Świątynię w roku 139 p.n.e.
111 lat później, w 70 roku n.e., rzymscy żołnierze pod wodzą Tytusa złupili ponownie Świątynię i zabrali ze sobą piękną menorę do Rzymu. Do dziś w centrum Rzymu stoi Łuk Tytusa, przedstawiający wywózkę menory.
Kiedy w 1948 roku powstało państwo Izrael, poproszono artystów o zgłaszanie pomysłów na symbol narodowy. Maxim i Gabriel Shamir byli sławnymi grafikami. Urodzeni na Łotwie, studiowali sztukę w Niemczech, zanim w latach dwudziestych przenieśli się do Mandatu Palestyny i założył popularne studio graficzne w Tel Awiwie. To oni zaproponowali godło narodowej pieczęci znane dziś milionom Izraelczyków: współczesne przedstawienie starożytnej menory.
"Gdy zdecydowaliśmy się użyć menory", wspominał później Gabriel Shamir, "szukaliśmy innego elementu i doszliśmy do wniosku, że gałązki oliwne są najpiękniejszym wyrazem umiłowania pokoju przez lud żydowski". W swoim projekcie otoczyli menorę liśćmi oliwnymi, przypominając światu o starożytnym dziedzictwie narodu żydowskiego w Ziemi Izraela.
Stojak na lampę w dzisiejszych synagogach, zwany ner tamid (dosł. ciągłe światło, zwykle tłumaczone jako wieczny płomień), symbolizuje menorę. Wiele synagog ma również ozdobną menorę, zwykle z kilkoma krytycznymi szczegółami zmienionymi (na przykład tylko z 6 świecami), aby uniknąć grzechu reprodukcji obiektów Świątyni.
Dziewięcioramienna menora używana na święto Chanuka (chanukija) jest wzorowana na tej menorze, ponieważ Chanuka upamiętnia cud, że dzienna ilość oleju wystarczyła na osiem dni.

Polska redakcja Alex Wieseltier

https://www.britannica.com/topic/menorah   

Alex Wieseltier - Uredte tanker
Alle rettigheder forbeholdes 2019
Drevet af Webnode Cookies
Lav din egen hjemmeside gratis! Dette websted blev lavet med Webnode. Opret dit eget gratis i dag! Kom i gang