Koniec szabatu - Hawdala
Hawdala: Zakończenie szabatu
Pod koniec szabatu, kiedy pojawiają się trzy gwiazdy,
nadchodzi czas na krótką ceremonię Hawdali (dosłownie separacji lub
odróżnienia), podczas której żegnamy szabat.
Rabini uczą, że w szabat otrzymujemy dodatkową duszę.
Przy Hawdali rezygnujemy z tej dodatkowej duszy, ale mamy nadzieję, że słodycz
i świętość tego dnia pozostaną z nami na resztę tygodnia. Bierzemy kielich
wina, pudełko aromatycznych przypraw i piękną plecioną świecę hawdalową i
śpiewamy lub recytujemy błogosławieństwa.
Błogosławieństwa te mówią o różnicy między świętością
tego dnia a codziennością, między światłem a ciemnością, między ludem Izraela a
innymi narodami oraz różnicy między dniem odpoczynku a sześcioma dniami pracy.
Błogosławimy wino, które jest symbolem radości, by uświęcić ten moment i
wąchamy aromatyczne przyprawy, by przenieść słodkość szabatu na resztę tygodnia
i łagodnie przygotować nas do naszych ziemskich obowiązków. Przy świetle świecy
patrzymy na nasze skierowane w górę paznokcie i dłonie, których cienie
uwidaczniają różnicę między światłem a ciemnością.
To światło jest pierwszym ogniem nowego tygodnia. To
znak, że nadszedł czas, aby zacząć tworzyć na nowo. Koniec z sennymi marzeniami
aż do następnego szabatu. Nadszedł czas, aby ponownie zaangażować się w naszą
działalność. Powracając do normalnego tygodnia pracy wołamy proroka Eliasza,
nawiązując do więzi między Stworzeniem a erą mesjańską. Tradycja uczy, że
będzie on zwiastunem przyjścia Mesjasza.
Potem pijemy wino, gasimy świecę i życzymy sobie dobrego
tygodnia. Szabat jest przedsmakiem tej doskonałości, ale aby ją urzeczywistnić,
świat potrzebuje naszej pracy.
Jak święcić Hawdalę
Do święcenia
Hawdali potrzebne są: pleciona świeca hawdalowa, pudełko wypełnione
aromatycznymi przyprawami oraz kiduszowy kielich na wino lub sok winogronowy.
Domownicy formują krąg w nieoświetlonym pokoju, a niektórzy z nich trzymają
świecę, pudełko z przyprawami i kiduszowy kielich. Błogosławieństwa Hawdali
recytowane są (przeważnie) po hebrajsku, albo przez jedną osobę, albo przez
wszystkich razem. Po recytacji każdego błogosławieństwa udostępnia się grupie
związany z nim przedmiot: kielich kiduszu jest trzymany w górze, tak aby
wszyscy mogli go zobaczyć, ale wino nie jest jeszcze wypijane. Przyprawy są
wkoło podawane i każda osoba poświęca chwilę, by poczuć ich słodycz. Świecę
trzyma się wysoko i każdy podnosi rękę w stronę światła świecy, obraca dłonie
do wewnątrz, zginając przy tym palce. Domownicy patrzą w oczy otaczających ich
osób, by widzieć odbite w nich światło.
Po zakończeniu recytacji błogosławieństw każdy bierze łyk
wina. Pozostałości wlewa się do niepalnego naczynia lub miski, w której gasi
się następnie świecę. Zabawniejszą, ale i bardziej niebezpieczną
alternatywą, jest wlanie do naczynia whisky lub wódki i zgaszenie znajdującej
się w nim świecy, która buchnie wielkim, szybko gasnącym płomieniem i z pewnością
oczaruje dzieci.
W półmroku domownicy stojący w kręgu (i często trzymający
się za ręce) śpiewają (przeważnie po hebrajsku) "Shavua Tov" (dobrego
tygodnia). Potem następuje "Eliyahu Ha-navi" śpiewane wyłącznie w języku
hebrajskim, a niektórzy dodają do tego "Miriam Ha-nevi'ah".
Na koniec domownicy życzą sobie nawzajem szczęśliwego, zdrowego tygodnia –
"Shavua tov!" – i zapalają się światła. Szabat dobiegł końca
Polskie tłumaczenie i redakcja Alex Wieseltier
https://www.myjewishlearning.com/article/havdalah-taking-leave-of-shabbat/