Konflikt rosyjsko-ukrainski na zimno

KONFLIKT ROSYJSKO-UKRAIŃSKI NA ZIMNO

Rosja Putina napadła na Bogu ducha winna Ukrainę. Osiem lat wcześniej, korzystając z konfliktu mniejszości rosyjskiej z nacjonalistycznie nastawionym parlamentem ukraińskim, Rosja zaanektowała cały półwysep krymski, gdzie znajdowała się baza rosyjskiej floty czarnomorskiej.
Krym, który był częścią Rosyjskiej Republiki Sowieckiej, został na początku lat sześćdziesiątych zeszłego wieku administracyjnie włączony do Ukraińskiej Republiki Sowieckiej. Powodem tej decyzji było prawdopodobnie odciążenie Rosyjskiej Republiki w zakresie utrzymywania i zaopatrywania jednostek marynarki wojennej ZSRR i przerzucenie tego obowiązku na Ukraińską Republikę Sowiecką.
Sprawy skomplikowały się w momencie rozpadu Związku Radzieckiego. Ukraina ogłosiła się niepodległym państwem i chociaż od razu weszła do Wspólnoty Państw Niepodległych to Krym pozostał integralna częścią Ukrainy, a cala flota czarnomorska w dalszym ciągu w rękach rosyjskich. To był pierwszy punkt zapalny w stosunkach rosyjsko-ukraińskich. Drugim punktem zapalnym była ekspansja NATO, które po rozpadzie ZSRR zwiększyło się o kraje poprzednio należące do Paktu Warszawskiego.
Do Pomarańczowej Rewolucji 2004 roku rządy w Ukrainie sprawowała frakcja prorosyjska, chociaż kontakty z NATO datują się od roku 1992, a z Unią Europejską od roku 1998. Sprawy nabrały rozpędu za prezydenta Wiktora Juszczenki. Rządy jego następcy, prorosyjskiego Wiktora Janukowicza, który odmówił podpisania umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską, zakończyły się ogólnonarodową rewolucją. Nacjonalistycznie nastawiony parlament zlikwidował przywileje rosyjskiej mniejszości narodowej, co spowodowało zamieszki w Donbasie i Ługańsku, gdzie Rosjanie stanowili większość. W nie uznanym oficjalnie referendum wśród mieszkańców Krymu ponad 90% głosujących mieszkańców opowiedziało się za przyłączeniem Krymu do Rosji. Rosja wykorzystała te zamieszki do zaanektowania całego półwyspu krymskiego, gdzie znajduje się jej flota czarnomorska. Problem z aneksją Krymu to zaopatrzenie tego terenu. Jedyna droga z terenu Rosji prowadzi przez cieśninę kerczeńską. Reszta dróg prowadzi przez teren południowo-wschodniej Ukrainy.
Od roku 2014 ukraińska opinia publiczna była za wejściem Ukrainy do NATO. Problem ukraińskiego uczestnictwa w NATO był dyskutowany już w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, a rządy ukraińskie wielokrotnie podejmowały decyzje odnośnie integracji Ukrainy w NATO. Proces integracyjny z NATO nabrał rozpędu po roku 2014, co spotkało się z bardzo negatywnym odzewem ze strony Rosji. W oficjalnych i nieoficjalnych negocjacjach Rosja twardo przeciwstawiała się uczestnictwu Ukrainy w NATO i zażądała 100% gwarancji, że to się nigdy nie zdarzy. Pomimo częściowych zapewnień ze strony przedstawicieli NATO, takowej gwarancji nikt nie dawał i chciał dać.
Z rosyjskiego punktu widzenia, uczestnictwo Ukrainy w NATO jest równoznaczne z możliwością postawienia NATO-wskich wyrzutni rakietowych znacznie bliżej Rosji niż te, które mogą być obstawione na terenie Polski. Rosja najprawdopodobniej zgodzi się na ukraiński udział w EU, ale nigdy na członkostwo w NATO.
Putinowski atak na Ukrainę miał być demonstracją rosyjskiej siły, ale głównym celem było odstraszenie Ukrainy od uczestnictwa w NATO i zawładniecie południowo-wschodnim wybrzeżem Ukrainy, które dałoby lądowe polaczenie drogowe do półwyspu krymskiego. Wejście wojsk rosyjskich od strony Białorusi miało tylko na celu związanie dużej części sił ukraińskich, które musiały bronić Kijów i okolice. Wojska rosyjskie, wcześniej czy później, wycofają się z północnej Ukrainy, bo głównym celem jest zajecie pasa przybrzeżnego, najprawdopodobniej od Armianska do południowego wybrzeża Dniepru i na wschód aż do Doniecka, co dałoby Rosji kontrolę nad drogą M14 od Rostowa, przez Taganrog, Mariupol, Berdiansk do Melitopola i stamtąd drogą E105 na Krym. Celem minimum będzie kontrola na całym wybrzeżem azowskim, razem z Mariumpolem, Berdianskiem, Melitopolem i resztą E105 aż do Krymu. Zajecie większego obszaru będzie służyć do negocjacji pokojowych. Czas pokaże, czy Rosji się uda osiągnąć obydwa cele. A w międzyczasie będą ginąć niewinni ludzie z milionami ofiar tej brudnej zagrywki politycznej.

Alex Wieseltier
Marzec 2022