EXODUS 1947
EXODUS 1947
United States Memory Museum, Holocaust
Encyclopedia
"EXODUS 1947" był starym amerykańskim statkiem pasażerskim
żeglugi przybrzeżnej zbudowanym w 1928 roku. Pod pierwotną nazwą
"Prezydent Warfield", pływał ponad dziesięć lat w zatoce Chesapeake
między Baltimore w stanie Maryland i Norfolk w stanie Wirginia. Przekazany
Brytyjczykom w ramach umowy Lend-Lease "Prezydent Warfield" brał
później udział w inwazji w Normandii (czerwiec 1944 r.) . Po II Wojnie Światowej statek powrócił na wody USA.
Jednak ten statek miał wziąć udział w jeszcze jednym wydarzeniu, które
zapewniło mu miejsce w historii, symbolizując walkę o wolną od ograniczeń
imigrację do Palestyny.
Początkowo sprzedany na złom za 8000 dolarów, statek został przejęty przez
Haganę (żydowską nielegalną organizację wojskową). Ludzie Hagany zorganizowali
transport statku do Europy aby wykorzystać go do transportu Żydów, próbujących
nielegalnie wyemigrować do Palestyny. Los pasażerów tego statku przykuł uwagę
świata.
W lipcu 1947 r. "Prezydent Warfield" opuścił francuski port Sète w
swojej drodze do Palestyny. Na statku znajdowało się ponad 4500 żydowskich mężczyzn,
kobiet i dzieci; wszyscy byli emigrantami lub ocalałymi z Holokaustu. Zanim
statek (nazwany wówczas "EXODUS 1947") dotarł do wód terytorialnych
Palestyny, otoczyły go brytyjskie niszczyciele . 18 lipca doszło do potyczki
miedzy silami Brytyjskiej Marynarki i pasażerami statku. Zginał jeden członek
żydowskiej załogi i dwóch pasażerów. A dziesiątki innych doznały ran postrzałowych
i innych obrażeń.
Brytyjczycy przyholowali "EXODUS 1947" do Hajfy i przerzucili
pasażerów na trzy transportowce marynarki wojennej, które popłynęły do Europy.
Pierwszy statek wylądował w Port-de-Bouc we Francji, gdzie pasażerom nakazano
wysiąść. Gdy władze francuskie odmówiły przymusowego usunięcia uchodźców,
władze brytyjskie, obawiając się negatywnej opinii publicznej, próbowały grać
na zwlokę, aż pasażerowie sami zejdą ze statku. Pasażerowie, wśród których było
wiele osieroconych dzieci, rozognili sytuacje ogłaszając strajk głodowy, który
trwał 24 dni. Rosnąca presja ze strony międzynarodowych mediów zmusiła
brytyjskie władze do znalezienia rozwiązania problemu.
Statki stały przez trzy tygodnie w skwarnym letnim upale, a mimo to pasażerowie
odmawiali dobrowolnego zejścia na ląd, a władze francuskie odmówiły użycia
siły. Wtedy rząd brytyjski postanowił przetransportować pasażerów do Hamburga,
gdzie zostali oni internowani w obozach brytyjskiej strefy okupacyjnej. Gdy
ludzie w obozach przesiedleńców w całej Europie usłyszeli o tym, głośno
zaprotestowali i zorganizowali strajki głodowe. Po obu stronach Atlantyku
wybuchła wielka fala protestów. Wynikająca z tego publiczna żenada Wielkiej
Brytanii odegrała znaczącą rolę w dyplomatycznej zmianie sympatii na korzyść
Żydów i ostatecznego uznania państwa żydowskiego w 1948 r.
Polskie tłumaczenie Alex Wieseltier
https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/exodus-1947