Dlaczego uzywam Jidysz

Dlaczego używam Jidysz?
Marc Caplan, publikowany badacz literatury jidysz, Quora 2016.

Zacząłem studiować jidysz, ponieważ interesowałem się współczesną literaturą żydowską i chciałem przeczytać klasyczne książki tej kultury w ich oryginale. Powodem, dla którego teraz mówię w języku jidysz - z przyjaciółmi, studentami i moimi własnymi dziećmi - jest to, że zakochałem się w tym języku i znalazłem w nim sens jestestwa, którego nie mogłem znaleźć gdzie indziej.
Z powodów, które tylko bardzo utalentowany psychoanalityk mógłby zrozumieć, od wczesnego wieku wyobrażałem siebie, anachronicznie, jako część tułaczego, kosmopolitycznego artystycznego kręgu, który łączy awangardową estetykę z radykalną polityką. Mówię "anachronicznie", ponieważ jedyne znane mi modele takiej kultury przeżywały swój rozkwit około pół wieku przed moim urodzeniem. Chociaż we wczesnych wersjach tej fantazji / projekcji nie byłem tego świadomy, ta wizja obejmowała w końcu nie tylko moje zainteresowanie awangardową sztuką i lewicową polityką, ale także poczucie żydowskości, którego nigdzie nie mogłem znaleźć we współczesnym świecie amerykańskiej kultury żydowskiej, a najmniej w reformowanym judaizmie, w którym bylem wychowywany w pół-wiejskiej (sztetl!) Luizjanie.
Kiedy zacząłem się uczyć się jidysz, ta stara fantazja została nie tylko ożywiona, ale także zaktualizowana: jidysz jest najbardziej kosmopolitycznym językiem, jaki kiedykolwiek studiowałem, najbardziej bezgranicznym i lingwistycznie rozwiązłym - ale również z tego powodu, najbardziej idiotycznie zaradnym, dopracowanym, i wyrazistym językiem, którego się nauczyłem lub poznałem. Jego kultura zawsze działała na pograniczu świeckości i religijności, żydowskości i nie żydowskości, domownika i odwiedzającego. Jidysz to wsysająca gąbka i garnek w którym mieszają się, utrzymują się i przekształcają wszystkie kultury, z którymi się on zetknął. Mutacja tych kulturowych odcisków jest prezentowana w każdym idiomie, w każdym zdaniu, w każdej historii kiedykolwiek opowiedzianej lub napisanej w tym języku.
Jidysz oferuje wyjątkowo elastyczny, kreatywny i dynamiczny sposób bycia Żydem, a im bardziej zanurzamy się w tej kulturze, tym więcej w niej odkrywamy. Mówienie w jidysz to jedyny sposób, w jaki można odnaleźć jidysz - parafrazując dobrze znany idiom (przypisywany pierwotnie [mówiącemu jidysz!] hebrajskiemu poecie H. N. Bialikowi) czytanie literatury w tłumaczeniu jest jak całowanie panny młodej przez ślubny welon . Używając języka jidysz, udało mi się odkryć coś istotnego także o samym sobie.

Polskie tłumaczenie Alex Wieseltier

https://www.quora.com/Yiddish-speakers-Why-do-you-speak-Yiddish