BRIS
BRIS (Brit Milah) czyli Obrzezanie
Dziecko, które
się rodzi lub jest adoptowane w żydowskiej rodzinie, staje się według tradycji
członkiem wspólnoty przymierza z Najwyższym. Począwszy od starożytnej tradycji
obrzezania po współczesne, innowacyjne ceremonie, nowo urodzony żydowski
chłopiec lub dziewczynka stają się centralnym punktem rytuału i celebracji.
Związany z tym wybór imienia staje się okazją do stworzenia więzi z ludźmi,
historiami, wydarzeniami i skojarzeniami, które są ważne dla rodziców.
Praktyka obrzezania małych chłopców (brit
milah, czyli "przymierze obrzezania") ma swoje korzenie w opisanym w
biblijnej Księdze Rodzaju obrzezaniu przez Abrahama męskich potomków jego
rodziny i jest symbolem przymierza z Najwyższym i ciągłości narodu żydowskiego.
W przypadku chłopców ceremonia brit milah
(znana również jako "bris") tradycyjnie
odbywa się ósmego dnia życia dziecka, nawet jeśli wypada w szabat lub święto
żydowskie. Jeśli jednak przeszkadzają problemy medyczne, bris zostaje odroczony
do czasu, gdy dziecko zostanie uznane za wystarczająco zdrowe. W tym przypadku
bris jest zaplanowane na czas inny niż szabat lub święto.
Ceremonia obejmuje błogosławienie, samo obrzezanie oraz nadanie imienia.
Nie ma przepisów regulujących lokalizację, ale tradycyjnie Żydzi organizują ją
w synagodze podczas porannych nabożeństw. Jednak bris często odbywa się w domu
rodziców lub dziadków dziecka.
Tradycyjnie odpowiedzialność ojca dziecka za obrzezania przejmuje zwykle
(zgodnie z przepisanym zwyczajem) mohel
(rzezak). Mohel to mężczyzna lub
kobieta, którzy dokonują obrzezania. (Mohel
żeński nazywa się mohelem, ale
ortodoksyjni Żydzi nie dopuszczają kobiet do pełnienia tej funkcji.) Część
rzezaków pracuje w tym zawodzie na pełny etat, ale wielu jest także lekarzami,
rabinami, kantorami czy pielęgniarkami. Mohel
jest szkolony w żydowskich przepisach dotyczących obrzezania, a także w
nowoczesnej higienie chirurgicznej.
W trakcie ceremonii matka lub ojciec chrzestny dziecka, wnosi dziecko do
pomieszczenia i przekazuje je sandekowi,
osobie trzymającej dziecko podczas obrzezania. Sandek to często dziadek obrzezanego dziecka. Przed i w trakcie obrzezania
dziecka rzezak i obecni odmawiają modlitwy.
Po obrzezaniu rzezak bierze kielich z winem i odmawia nad dzieckiem modlitwę, w
której nadaje mu hebrajskie imię. Kropla lub dwie wina są umieszczane na ustach
niemowlęcia, a ojciec, zgodnie z tradycją wypija część wina, zachowując resztę
dla matki, bo historycznie rzecz biorąc, matki nie było w pomieszczeniu
obrzezania. Dzisiaj wiele matek decyduje się być świadkami całej ceremonii.
Wiele ceremonii brit milah obejmuje
również inne modlitwy i błogosławieństwa, a rodzice często uzasadniają,
dlaczego wybrali takie, a nie inne hebrajskie imię dla chłopca. Po ceremonii
zwykle odbywa się uroczysty posiłek, a po posiłku odmawia się specjalne
modlitwy, błogosławiąc rodziców, niemowlę, rzezaka i sandka.
Istnieje również wiele innych zwyczajów bris,
w tym Shalom Zakhar, świąteczny
posiłek w piątkowy wieczór przed bris,
gdzie potrzebny jest minjan (kworum
10 dorosłych Żydów) i postawienie pustego krzesła dla proroka Eliasza.
Wspomniany posiłek musi zawierać wino lub sok winogronowy, aby można było
odmówić Kidusz, modlitwę nad kielichem wina, jako formę uświecenia szabatu,
oraz chleb, aby można było odmówić Hamotzi,
błogosławieństwo nad chlebem. Bajgle i lox
(wędzony łosoś) są popularnymi wyborami, ale istnieje wiele zwyczajowych potraw
aszkenazyjskich i sefardyjskich, które są symboliczne lub mają przynosić
szczęście.
Podobna ceremonia dla dziewcząt (często nazywana simchat bat, "celebrowanie córki" lub brit banot, "przymierze córek") to współczesny rozwój tradycji,
inspirowany żydowskim feminizmem i praktykowany w najbardziej liberalnych i
niektórych tradycyjnych kongregacjach. W żydowskiej historii, żydowskie rodziny
i społeczności akceptowały również i świętowały narodziny dzieci na wiele
innych sposobów, z różnymi rytuałami świętowania i nadawania imion, zarówno w
domu, jak i w synagodze.
Znacznie nowszy simchat bat lub brit banot (często określany w języku
angielskim jako "nadanie imienia dziecku") dla dziewcząt może się odbyć w
dowolny dzień, ale często ma podobną strukturę jak brit milah, z kilkoma aktami przymierza (np. zapalanie świec,
obmycie nóg lub owinięcie tałesem [szalem modlitewnym]) jako centralnymi
elementami rytuału.
Niektóre rodziny przestrzegają prostszego i starszego zwyczaju, zgodnie z
którym ich nowonarodzona córka otrzymuje swoje imię w języku hebrajskim lub
jidysz podczas nabożeństwa czytania Tory w synagodze.
Nie wszyscy obrzezani żydowscy chłopcy mają brit
milah. Niektórzy rodzice decydują się na obrzezanie syna w szpitalu lub
jako prywatny zabieg w obecności najbliższej rodziny.
Ponadto, rosnąca liczba żydowskich rodziców sprzeciwia się obrzezaniu i
całkowicie pomija tę procedurę
Polskie tłumaczenie i redakcja Alex Wieseltier¨
https://www.myjewishlearning.com/article/the-brit-milah-bris-ceremony/