613 MICWOT

2021-02-16

613 Micwot, czyli Żydowskie Przykazy

Kiedy Żyd mówi: "To micwa!", to zwykle odnosi się do dobroczynnego aktu dokonanego przez inną osobę. Jednak hebrajskie słowo micwa nie oznacza "dobrego uczynku" w tym sensie. 
Micwa dosłownie oznacza "przykaz". W rzeczywistości tradycja żydowska mówi o micwot (liczba mnoga od micwa), które pochodzą z Hebrajskiej Biblii (Tanach). Te przykazy, które wywodzą się z Tory, podzielone są na przykazy "pozytywne", czyli nakazy (rzeczy, których się wymaga) i "negatywne", czyli zakazy (rzeczy, których nie wolno robić).
Na przykład powstrzymanie się od mordowania lub kradzieży nie jest po prostu "dobrym uczynkiem". Podobnie micwot, które mówią o karmieniu biednych, życzliwym postępowaniem w stosunku do nieznajomego czy o przestrzeganiu szabatu, są bardziej znaczące w tradycji żydowskiej niż zwykłe boskie sugestie, jak być dobrym. Micwot to przykazy, tradycyjnie rozumiane jako pochodzące od Boga, które mają być przestrzegane przez naród żydowski.
Tradycja żydowska mówi o 613 micwot, czyli, jak to niektórzy twierdzą, tyle samo co ilość ziarenek w owocu granatu. I jak zwykle w tych sprawach są pewne odchylenia od tej liczby. I w ilości ziarenek owocu granatu, jak i w liczeniu tych nakazów przez różnych starożytnych rabinów.
Oficjalna wykładnia tych 613 micwot pochodzi z dzieła Maimonidesa "Sefer Hamitzvot" (Księgi Przykazów) Dzieło to składa się z 14 ksiąg. I czego tam nie ma! I Księga Wiedzy z prawami o studiowaniu Tory. I Księga Miłości do Boga z prawem o obrzezaniu. I Księga Pór Roku z prawami o Szabacie i odpoczynku świątecznym. I Księga Kobiet z prawem małżeńskim, rozwodowym i prawami kobiet, łącznie z prawem, gdzie gwałciciel musi poślubić dziewczynę (jeżeli ona tego zechce). I Księga Świętości z kilkudziesięcioma prawami o zakazanych stosunkach. Od nieutrzymywania takowych z matką, poprzez zakaz stosunków homoseksualnych z bratem swojego ojca, do niekastrowania samców (także zwierzęcych). Księga Przysiąg, Księga Plonów z kilkunastoma prawami o jałmużnie dla biednych, Księga Posług Świątynnych, Księga Składania Ofiar, Księga Czystości (z prawem związanym z nieczystością menstruacyjną), Księga Krzywd, Księga Nabytków (z prawami o niewolnikach), Księga Wyroków z prawem dotyczącym pożyczek i depozytów. I na końcu Księga Sędziów z prawami o Sanhedrynie i karach, prawami o nieposłuszeństwie i prawami królów.
Już sama wyliczanka jest bardzo męcząca. Więc jak to jest z tym przestrzeganiem?
Dziś Żydzi nie praktykują już ofiar ze zwierząt ani nie dają darów rolnych dziedzicznej klasie kapłanów, ale istnieją współczesne micwot (często będące przedmiotem kontrowersji ideologicznych), które dotyczą kwestii związanych z dawstwem organów, kaszrutem (przydatnością do jedzenia) organicznych owoców i warzyw czy kontaktów międzywyznaniowych.
Obecnie możliwe jest przestrzeganie 126 nakazów i 243 zakazów. Ponieważ spora ich liczba ma charakter okolicznościowy, to liczba przykazów spada do 270, z czego 48 pozytywnych i 222 negatywnych.
Istnieje hebrajskie wyrażenie "mitzvah goreret mitzvah, averah goreret averah" - "jeden dobry uczynek przyniesie inny dobry uczynek, jedno przestępstwo przyniesie drugie", które wyraża przekonanie, że w judaizmie przestrzeganie jednego przykazu prowadzi do przestrzegania następnego.
Taki efekt może być osiągnięty w różny sposób. Może to być inspiracja, w której akt micwy jest obserwowany przez innych, którzy to zaczynają powtarzać. Innym może być przyzwyczajenie, w którym osoba przyzwyczaja się do regularnego wykonywania micwy.
Kontrast z tym przekonaniem nazywa się "aveira goreret aveira", w którym popełnienie aveira (grzechu) prowadzi do innego grzechu.
Niektórzy ludzie przestrzegają micwot, ponieważ pomaga im to zidentyfikować i poczuć się częścią społeczności żydowskiej, inni, ponieważ wierzą, że jest im nakazane przez Boga, a jeszcze inni po prostu dlatego, że one mają sens, bo są czymś zwyczajowym, szeroko praktykowanym przez ich przyjaciół i rodzinę i w końcu dlatego, że przyjemnie i radośnie jest obchodzić żydowskie święta i mieć domowe rytuały.
Ale powód, który skłania kogoś do przestrzegania przykazań, jest w tradycji żydowskiej mniej ważny niż samo stosowanie micwot. Można powiedzieć, że "czyn" jest ważniejszy niż "wyznanie wiary". Oznacza to, że to, jak zachowujemy się na tym świecie wobec naszych bliźnich i świata, w którym żyjemy, ma ostatecznie większe znaczenie niż to, w co wierzymy.
W ostatecznym rozrachunku micwot są wyjątkowym żydowskim podejściem do prowadzenia cnotliwego życia na tym świecie.

Alex Wieseltier
Luty 2021

Alex Wieseltier - Uredte tanker
Alle rettigheder forbeholdes 2019
Drevet af Webnode Cookies
Lav din egen hjemmeside gratis! Dette websted blev lavet med Webnode. Opret dit eget gratis i dag! Kom i gang